دفن بهداشتی و غیر بهداشتی

دفن بهداشتی و غیر بهداشتی / Sanitary and unsanitary landfill

محل­های دفن زباله بهداشتی و مزایای آن
1.      پذیرش پسماند در محل دفن زباله
2.       مکان­یابی محل دفن بهداشتی پسماند شهری و عوامل موثر آن
3.       طراحی، اجرا و نظارت بر  محل­‌های دفن زباله بهداشتی
4.       طراحی سیستم ارزیابی و استحصال گازهای زيست محيطی در لندفيل جهت استحصال انرژی
5.      پوشش کف لندفیل ( آب­بندی)
6.      پوشش روزانه لندفیل
7.      پوشش میانی لندفیل
8.      پوشش نهایی لندفیل

لندفیل (دفن مهندسی پسماند)

در گذشته مقررات خاصی در مورد مکان دفن زباله‌ها وضع نشده بود، لذا محل‌های دفن زباله همراه با بوی ناخوشایند و بدون پوشش بودند که معضلات زیست‎‌محیطی فراوانی مانند تولید شیرابه سمی و خطرناک و نفوذ آن‎ها به آب‎های زیرزمینی، ایجاد کرده بود. با گذشت زمان، افزایش جمعیت، افزایش نرخ تولید پسماند و آگاهی نسبت به تأثیر سوء لندفیل غیربهداشتی بر محیط زیست، مقررات خاصی در مورد تشکیل لندفیل‎ها وضع گردید.
دفن آخرین مرحله مدیریت مواد زائد جامد است. در ایران حدود 92 درصد مواد زائد دفن می‌شوند که تنها حدود 25 درصد این مقدار دفن، اصولی و بهداشتی است. تلنبار کردن و دفن غیر اصولی مواد زائد موجب نفوذ شیرابه به آب‎های زیرزمینی و آلوده شدن آن می‌‎شود.

از جمله مزایای دفن بهداشتی عبارت است از:

  • بهترین روش از لحاظ اقتصادی است.
  • سرمایه‌گذاری اولیه آن در مقایسه با سایر روش‎ها کم­تر است.
  • می‌­توان با جداسازی گاز متان، از انرژی آن در جهت توليد الكتريسيته استفاده نمود.
  • می­توان از زمین دفن برای ایجاد پارک و فضای سبز ‎ استفاده کرد.
  • می­توان از زمین دفن بنا به موقعیت محل دفن با استفاده از سلول­‌های خورشیدی انرژی تولید کرد.

1) پذیرش پسماند

یکی از اهداف طبقه‌­بندی محل‌های دفن، بررسی نوع پسماندهایی است که وارد محل دفن می‌‎شوند  و  اطمینان از آن‎که آن دسته از پسماندی که محل دفن برای آن طراحی شده است وارد محل دفن می‌شود و پسماندهای ویژه نیز صرفاً در محل های دفن ویژه دفن می‌شوند.

پسماندهای ممنوعه

انواع پسماندهای زیر را نمی‌­توان به محل دفن ارسال کرد:

  • پسماند مایع
  • پسماندهایی که در محلِ دفن، قابل انفجار، خورنده، اکسیدکننده و قابل اشتعال هستند.
  • مواد شیمیایی حاصل از فعالیت‌های تحقیق و توسعه یا فعالیت‌های آموزشی مانند باقیمانده‌های آزمایشگاهی که ناشناخته و یا جدید هستند و اثرات آن بر انسان و یا محیط‌زیست مشخص نیست؛ لاستیک­‌های مستعمل اعم از اینکه کامل یا خرد شده باشند.

2) مکانیابی محل دفن بهداشتی پسماند شهری

معیارهای بسیاری در مکان‎یابی محل دفن بهداشتی نیازمند بررسی است.

این معیار ها عبارتند از:

  • توپوگرافی و زمین‌شناسی منطقه
  • هیدرولوژی و شرایط اقلیمی منطقه
  • سطح زمین مورد نیاز
  • پوشش خاک منطقه
  • سطح آب زیرزمینی
  • موقعیت زمین نسبت به توسعه شهر
  • خصوصیات زباله دفنی
  • کاربری زمین‌های مجاور
  • آب‌های سطحی
  • قیمت زمین
  • مسافت محل دفن
ردیفمعیارکاملا مناسبمناسبنا مناسبکاملا نا مناسب
1شیب (%)0-510-520-10>15
2فاصله از گسل (m)>30002000-30002000-10000-1000
3عمق آب‎ زیرزمینی>5030-5030-15<15
4فاصله از شهر (km)5-710-730-105-0
5فاصله از روستا (m)>20002000-10001000-500500-0
6فاصله از آب سطحی (m)>30002000-30002000-10001000-0
7زمین‌شناسیائوسناولیگوسنپلیوسنکواترنر
8جنس خاکخاک‌‎های شور و قلیایی/بافت عمیقخاک‌های نیمه‎عمیق/ سنگریزه دارخاک‌های خیلی کم عمق/ بدون پوششخاک‌های سست/ ماسه بادی
9فاصله از جاده (m)2000-10004000-2000>40001000>

3) طراحی، اجرا و نظارت بر لندفیل‌های بهداشتی

این بخش شامل طراحی سیستم لندفیل پس از جانمایی دقیق آن، اجرای لندفیل و نظارت بر آن شامل آببندی، محافظت از آب‎بندی، زهکشی، تصفیه، اجرای سیستم استحصال انرژی، اجرای پوشش نهایی اعم از  پوشش گیاهی و سیستم پنل‌های خورشیدی و در  نهایت نظارت بر سیستم نهایی است.

4) طراحی سیستم ارزیابی و استحصال گازهای زيست‌محيطی در لندفيل جهت استحصال انرژی

از جمله گازهای اصلی تولید شده در محل دفن، متان، دی اکسیدکربن، آمونیاک، هیدروژن، سولفید هیدروژن، مونوکسید کربن، نیتروژن و اکسیژن است. متان و دی اکسید کربن گازهای اصلی تولید شده از تجزیه بی‌هوازی مواد آلی تجزیه‌­پذیر هستند که بیش از 90 درصد گازهای اصلی را تشکیل می­دهند. میزان گرمای تولید شده از گاز متان به مراتب بیشتر از مخلوط گاز ها می‌‎باشد؛ همین امر دلیلی بر جمع آوری گازهای محل دفن و استفاده مجدد از آن است که از لحاظ اقتصادی مفید خواهد بود. به این ترتیب علاوه بر جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌­ای، می‎توان از این گاز جهت تولید برق برای توربین­ها، موتورهای احتراق، پیل­‌های سوختی و غیره استفاده کرد.

5) پوشش کف لندفیل (آب‎بندی)

به جهت جلوگیری از ورود آلاینده به خاک زیر لندفیل و محافظت از آب‎های زیرزمینی از ژئوممبران پلی‎اتیلن با ضخامت 1 تا 3 میلی‎متر استفاده می‌‎شود.

6) پوشش روزانه

از آن‎جا که در تماس زباله با آب، بوی بدی حاصل می‌شود، این پوشش هر روز به جهت کنترل عوامل بیماری‎زا، حیوانات موذی، کنترل بو و جلوگیری از آتش‎سوزی در لندفیل بر روی مواد زائد قرار داده می‌شود.  از دیگر ویژگی‌های پوشش روزانه می‌توان به کنترل تولید شیرابه و گاز، بهبود دسترسی به لندفیل و جلوگیری از پراکنده شدن مواد زائد در اثر وزش باد اشاره کرد.

ژئوسینتتیک‎ها به عنوان یک گزینه مناسب جهت استفاده در  پوشش روزانه در لندفیل‎ها مطرح می‌‎شوند. در این پوشش بیشتر از ژئوتکستایل‌ها و گاهاً از ژئوممبران‌‎ها استفاده می‌شود. پس از قرار دادن این پوشش‌‎ها به جهت جلوگیری از بلند شدن در اثر وزش باد، آن‎ها را به وسیله کیسه‌های ماسه و تایرهای لاستیکی مهار می‌کنند.

7) پوشش میانی

پوشش میانی معمولا به ضخامت 30 سانتی‎متر  در مناطقی از لندفیل برای مدت نسبتاً طولانی ساخته می‌‎شود. این پوشش همچون پوشش روزانه با هدف کنترل عوامل بیماری‎زا، حیوانات موذی، کنترل بو، جلوگیری از خروج شیرابه و گاز و نفوذ آب‎های سطحی و آب باران به داخل لندفیل استفاده می‌شوند. از آنجا که از این پوشش‎ها برای مدت زمان نسبتاً طولانی‌‎تری استفاده می‌شود نیاز به استحکام و مقاومت بیشتری دارند لذا این پوشش‎ها با ضخامت دو برابر ضخامت پوشش روزانه استفاده می‌شود.

8) پوشش نهایی لندفیل

پس از ریختن آخرین لایه زباله با هدف جلوگیری از خروج شیرابه و نفوذ آب سطحی و آب باران و زیبایی سایت همچنین جلوگیری و کاهش بوی ناشی از زباله‌ها و  استفاده از گاز متان تولید شده از تجزیه بی‌هوازی، از ورق‎های ژئوممبران استفاده می‌شود. لازم به ذکر است تا ظرف مدت 30 روز پس از تکمیل لندفیل باید با استفاده از ورق‌‎های ژئو ممبران پوشانده شود. این پوشش اهمیت پوشش کف را داراست، بنابراین نیاز است در برابر تنش‌های ناشی از نشست‌‎های زیاد مقاوم بوده و در حالت شیبدار بودن پایداری داشته باشند.

زیرمجموعه‌های مهندسی محیط‌ زیست

به مشاوره نیاز دارید؟

متخصصین و مشاوران ما همواره جهت کمک و راهنمایی در خدمت شما خواهند بود.با ما در ارتباط باشید...

دانلود کاتالوگ