دفن بهداشتی و غیر بهداشتی
دفن بهداشتی و غیر بهداشتی / Sanitary and unsanitary landfill
محلهای دفن زباله بهداشتی و مزایای آن |
1. پذیرش پسماند در محل دفن زباله |
2. مکانیابی محل دفن بهداشتی پسماند شهری و عوامل موثر آن |
3. طراحی، اجرا و نظارت بر محلهای دفن زباله بهداشتی |
4. طراحی سیستم ارزیابی و استحصال گازهای زيست محيطی در لندفيل جهت استحصال انرژی |
5. پوشش کف لندفیل ( آببندی) |
6. پوشش روزانه لندفیل |
7. پوشش میانی لندفیل |
8. پوشش نهایی لندفیل |
لندفیل (دفن مهندسی پسماند)
در گذشته مقررات خاصی در مورد مکان دفن زبالهها وضع نشده بود، لذا محلهای دفن زباله همراه با بوی ناخوشایند و بدون پوشش بودند که معضلات زیستمحیطی فراوانی مانند تولید شیرابه سمی و خطرناک و نفوذ آنها به آبهای زیرزمینی، ایجاد کرده بود. با گذشت زمان، افزایش جمعیت، افزایش نرخ تولید پسماند و آگاهی نسبت به تأثیر سوء لندفیل غیربهداشتی بر محیط زیست، مقررات خاصی در مورد تشکیل لندفیلها وضع گردید.
دفن آخرین مرحله مدیریت مواد زائد جامد است. در ایران حدود 92 درصد مواد زائد دفن میشوند که تنها حدود 25 درصد این مقدار دفن، اصولی و بهداشتی است. تلنبار کردن و دفن غیر اصولی مواد زائد موجب نفوذ شیرابه به آبهای زیرزمینی و آلوده شدن آن میشود.
از جمله مزایای دفن بهداشتی عبارت است از:
- بهترین روش از لحاظ اقتصادی است.
- سرمایهگذاری اولیه آن در مقایسه با سایر روشها کمتر است.
- میتوان با جداسازی گاز متان، از انرژی آن در جهت توليد الكتريسيته استفاده نمود.
- میتوان از زمین دفن برای ایجاد پارک و فضای سبز استفاده کرد.
- میتوان از زمین دفن بنا به موقعیت محل دفن با استفاده از سلولهای خورشیدی انرژی تولید کرد.
1) پذیرش پسماند
یکی از اهداف طبقهبندی محلهای دفن، بررسی نوع پسماندهایی است که وارد محل دفن میشوند و اطمینان از آنکه آن دسته از پسماندی که محل دفن برای آن طراحی شده است وارد محل دفن میشود و پسماندهای ویژه نیز صرفاً در محل های دفن ویژه دفن میشوند.
پسماندهای ممنوعه
انواع پسماندهای زیر را نمیتوان به محل دفن ارسال کرد:
- پسماند مایع
- پسماندهایی که در محلِ دفن، قابل انفجار، خورنده، اکسیدکننده و قابل اشتعال هستند.
- مواد شیمیایی حاصل از فعالیتهای تحقیق و توسعه یا فعالیتهای آموزشی مانند باقیماندههای آزمایشگاهی که ناشناخته و یا جدید هستند و اثرات آن بر انسان و یا محیطزیست مشخص نیست؛ لاستیکهای مستعمل اعم از اینکه کامل یا خرد شده باشند.
2) مکانیابی محل دفن بهداشتی پسماند شهری
معیارهای بسیاری در مکانیابی محل دفن بهداشتی نیازمند بررسی است.
این معیار ها عبارتند از:
- توپوگرافی و زمینشناسی منطقه
- هیدرولوژی و شرایط اقلیمی منطقه
- سطح زمین مورد نیاز
- پوشش خاک منطقه
- سطح آب زیرزمینی
- موقعیت زمین نسبت به توسعه شهر
- خصوصیات زباله دفنی
- کاربری زمینهای مجاور
- آبهای سطحی
- قیمت زمین
- مسافت محل دفن
ردیف | معیار | کاملا مناسب | مناسب | نا مناسب | کاملا نا مناسب |
1 | شیب (%) | 0-5 | 10-5 | 20-10 | >15 |
2 | فاصله از گسل (m) | >3000 | 2000-3000 | 2000-1000 | 0-1000 |
3 | عمق آب زیرزمینی | >50 | 30-50 | 30-15 | <15 |
4 | فاصله از شهر (km) | 5-7 | 10-7 | 30-10 | 5-0 |
5 | فاصله از روستا (m) | >2000 | 2000-1000 | 1000-500 | 500-0 |
6 | فاصله از آب سطحی (m) | >3000 | 2000-3000 | 2000-1000 | 1000-0 |
7 | زمینشناسی | ائوسن | اولیگوسن | پلیوسن | کواترنر |
8 | جنس خاک | خاکهای شور و قلیایی/بافت عمیق | خاکهای نیمهعمیق/ سنگریزه دار | خاکهای خیلی کم عمق/ بدون پوشش | خاکهای سست/ ماسه بادی |
9 | فاصله از جاده (m) | 2000-1000 | 4000-2000 | >4000 | 1000> |
3) طراحی، اجرا و نظارت بر لندفیلهای بهداشتی
این بخش شامل طراحی سیستم لندفیل پس از جانمایی دقیق آن، اجرای لندفیل و نظارت بر آن شامل آببندی، محافظت از آببندی، زهکشی، تصفیه، اجرای سیستم استحصال انرژی، اجرای پوشش نهایی اعم از پوشش گیاهی و سیستم پنلهای خورشیدی و در نهایت نظارت بر سیستم نهایی است.
4) طراحی سیستم ارزیابی و استحصال گازهای زيستمحيطی در لندفيل جهت استحصال انرژی
از جمله گازهای اصلی تولید شده در محل دفن، متان، دی اکسیدکربن، آمونیاک، هیدروژن، سولفید هیدروژن، مونوکسید کربن، نیتروژن و اکسیژن است. متان و دی اکسید کربن گازهای اصلی تولید شده از تجزیه بیهوازی مواد آلی تجزیهپذیر هستند که بیش از 90 درصد گازهای اصلی را تشکیل میدهند. میزان گرمای تولید شده از گاز متان به مراتب بیشتر از مخلوط گاز ها میباشد؛ همین امر دلیلی بر جمع آوری گازهای محل دفن و استفاده مجدد از آن است که از لحاظ اقتصادی مفید خواهد بود. به این ترتیب علاوه بر جلوگیری از انتشار گازهای گلخانهای، میتوان از این گاز جهت تولید برق برای توربینها، موتورهای احتراق، پیلهای سوختی و غیره استفاده کرد.
5) پوشش کف لندفیل (آببندی)
به جهت جلوگیری از ورود آلاینده به خاک زیر لندفیل و محافظت از آبهای زیرزمینی از ژئوممبران پلیاتیلن با ضخامت 1 تا 3 میلیمتر استفاده میشود.
6) پوشش روزانه
از آنجا که در تماس زباله با آب، بوی بدی حاصل میشود، این پوشش هر روز به جهت کنترل عوامل بیماریزا، حیوانات موذی، کنترل بو و جلوگیری از آتشسوزی در لندفیل بر روی مواد زائد قرار داده میشود. از دیگر ویژگیهای پوشش روزانه میتوان به کنترل تولید شیرابه و گاز، بهبود دسترسی به لندفیل و جلوگیری از پراکنده شدن مواد زائد در اثر وزش باد اشاره کرد.
ژئوسینتتیکها به عنوان یک گزینه مناسب جهت استفاده در پوشش روزانه در لندفیلها مطرح میشوند. در این پوشش بیشتر از ژئوتکستایلها و گاهاً از ژئوممبرانها استفاده میشود. پس از قرار دادن این پوششها به جهت جلوگیری از بلند شدن در اثر وزش باد، آنها را به وسیله کیسههای ماسه و تایرهای لاستیکی مهار میکنند.
7) پوشش میانی
پوشش میانی معمولا به ضخامت 30 سانتیمتر در مناطقی از لندفیل برای مدت نسبتاً طولانی ساخته میشود. این پوشش همچون پوشش روزانه با هدف کنترل عوامل بیماریزا، حیوانات موذی، کنترل بو، جلوگیری از خروج شیرابه و گاز و نفوذ آبهای سطحی و آب باران به داخل لندفیل استفاده میشوند. از آنجا که از این پوششها برای مدت زمان نسبتاً طولانیتری استفاده میشود نیاز به استحکام و مقاومت بیشتری دارند لذا این پوششها با ضخامت دو برابر ضخامت پوشش روزانه استفاده میشود.
8) پوشش نهایی لندفیل
پس از ریختن آخرین لایه زباله با هدف جلوگیری از خروج شیرابه و نفوذ آب سطحی و آب باران و زیبایی سایت همچنین جلوگیری و کاهش بوی ناشی از زبالهها و استفاده از گاز متان تولید شده از تجزیه بیهوازی، از ورقهای ژئوممبران استفاده میشود. لازم به ذکر است تا ظرف مدت 30 روز پس از تکمیل لندفیل باید با استفاده از ورقهای ژئو ممبران پوشانده شود. این پوشش اهمیت پوشش کف را داراست، بنابراین نیاز است در برابر تنشهای ناشی از نشستهای زیاد مقاوم بوده و در حالت شیبدار بودن پایداری داشته باشند.
زیرمجموعههای مهندسی محیط زیست
به مشاوره نیاز دارید؟
دانلود کاتالوگ